Men gan là gì? Vai trò của men gan và cách xử lý khi men gan cao

Khi đi khám và chẩn đoán tình trạng gan, trong danh sách các xét nghiệm thường có một kết quả đánh giá các chỉ số men gan. Vậy men gan là gì? Vai trò và chức năng của men gan trong cơ thể như thế nào?

Men gan là gì?

Gan là nội tạng quan trọng bậc nhất cơ thể, giữ tới hàng trăm chức năng, trong đó quan trọng nhất là chức năng đào thải độc tố và chức năng chuyển hóa chất dinh dưỡng. Tất cả các chất được nạp vào cơ thể con người đều phải đi qua gan để đào thải độc tố, thanh lọc rồi mới chuyển hóa thành các chất phù hợp với cơ thể, đồng thời loại bỏ những chất độc ra ngoài cơ thể.

Trong gan có một hệ thống các enzym hoàn chỉnh là AST, ALT, GGT,… có chức năng hỗ trợ gan lọc bỏ độc tố, tổng hợp và chuyển hóa các chất như lipid, gluxit, protid,… Các enzym này được gọi chung là men gan.

Các enzym gan như AST, ALT, GGT... được gọi chung là chỉ số men gan - Ảnh minh họa: Internet

Vai trò của men gan

Khi gan khỏe mạnh và thực hiện các chức năng một cách bình thường, nó sẽ giải phóng vào máu một lượng enzym (men gan) ở mức độ nhất định. Tuy nhiên, khi gan gặp phải những bất thường khiến lượng enzzym giải phóng vào máu sẽ tăng lên cao hơn mức bình thường.

4 chỉ số men gan phổ biến nhất là: ALT, AST, GGT và LDH. Chỉ số bình thường cụ thể như sau:

– Chỉ số ALT (hay còn gọi là GPT) giới hạn bình thường từ 5-37 UI/l

– Chỉ số AST (hay còn gọi là GOT) giới hạn bình thường từ 5-40 UI/l

– Chỉ số GGT giới hạn bình thường là 5-60 UI/l

– Chỉ số ALP giới hạn bình thường từ 35-115 UI/l

Bằng phương pháp xét nghiệm máu, người ta sẽ xác định được các chỉ số men gan có bình thường hay không. Nếu vượt quá mức cho phép, chứng tỏ gan đang gặp phải tình trạng tổn thương nào đó. Các bác sĩ khi nhận thấy kết quả xét nghiệm men gan bất thường, có thể sẽ tiến hành siêu âm và xét nghiệm thêm một số chức năng gan khác để xác định chính xác vấn đề gan đang gặp phải là gì.

Biểu đồ thể hiện mức độ tăng men gan - Ảnh minh họa: Internet

Khi men gan cao phải làm gì?

Khi thông qua các xét nghiệm mà xác định chỉ số men gan của bạn đang ở mức cao hơn chỉ số bình thường thì các bác sĩ sẽ tiến hành một số những xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây tăng men gan là gì. Sau đây là một số những nguyên nhân phổ biến gây tăng men gan và phương pháp xử lý khi gặp phải:

- Men gan cao do nhiễm độc: Các lý do gây nhiễm độ gan như các loại thuốc Tây y, thuốc Đông y,.. khiến cho gan bị tích lũy quá nhiều độc tố, không thể đào thải hết được, làm cho tế bào gan bị tổn thương, gây ra tình trạng men gan cao. Lúc này, phương pháp là sử dụng các loại thuốc giúp giải độc gan, hạ men gan và chắc chắn là phải dừng lại các loại thuốc đang gây ra tình trạng ngộ độc gan.

- Thường xuyên sử dụng rượu, bia, các chất có cồn: Đây là nguyên nhân gây ra tình trạng tổn thương gan và men gan cao. Biện pháp là dừng uống rượu, sử dụng thuốc hoặc các sản phẩm giải độc gan, tăng cường chức năng gan.

- Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu: Đây là tình trạng tích lũy mỡ bất thường tại gan ở những người không sử dụng rượu. Gan nhiễm mỡ này có thể sử dụng thuốc và quan trọng nhất là thay đổi lối sống (chế độ dinh dưỡng, tập luyện) để giảm lượng mỡ trong gan.

- Do virus viêm gan: Sự xâm nhập của các loại virus viêm gan như: virus viêm gan A, B, C, D, E… là nguyên nhân gây ra tình trạng tổn thương tế bào gan, gây viêm gan virus và dẫn đến men gan cao. Khi bị nhiễm virus viêm gan, thì biện pháp là cần điều trị để ức chế hoặc loại bỏ virus viêm gan ra khỏi cơ thể, giải độc và tăng cường chức năng gan.

Virus viêm gan gây ra tình trạng viêm gan siêu vi và nhiều bệnh lý về gan khác - Ảnh minh họa: Internet

- Do các bệnh lý về đường mật: sỏi mật, nhiễm trùng đường mật, nang đường mật, khối u đường mật…

- Do các bênh lý về nhiễm khuẩn, kí sinh trùng, virus: sán lá gan, vi khuẩn a mip, giang mai, virus herpes,… cũng gây ra tình trạng men gan cao.

- Các bệnh lý khác như: gan tự miễn, tan máu, thiếu máu,… cũng là các nguyên nhân gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ.