Chiết xuất hoạt chất từ rễ cây nhó đông giúp ức chế virus viêm gan B hiệu quả

Lần đầu tiên tại Việt Nam, công trình nghiên cứu khoa học của Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã tìm ra hoạt chất chiết xuất từ rễ của cây nhó đông và mang đến một giải pháp mới mang tính đột phá giúp điều trị bệnh viêm gan virus B mạn tính, ức chế và làm suy giảm virus viêm gan, đồng thời hỗ trợ và tăng cường chức năng gan hiệu quả.

Nhó đông – cây thuốc quý ở vùng cao Tây Bắc

Cây nhó đông có tên khoa học là Morinda longissima Y.Z.Ruan thuộc họ cây Cà phê, là cây bụi, thân gỗ, cao khoảng 2m-4m, rễ có màu vàng. Tại Việt Nam, cây mọc hoang dã và thường được phân bổ ở các vùng Sơn La, Lai Châu, Quảng Nam, Thừa Thiên Huế.

Cây nhó đông từ lâu đã được biết đến là một vị thuốc Đông y được bà con vùng Sơn La, Lai Châu sử dùng để chữa bệnh vàng da, viêm gan, xơ gan. Bộ phận dùng làm thuốc là rễ của cây nhó đông, có thể thu hái quanh năm, tốt nhất là vào mùa thu. Rễ cây sau khi được đào về, rửa sạch, phơi khô hoặc sấy khô.

Cây nhó đông - Ảnh minh họa: Internet
 

Cây nhó đông – cây thuốc quý của vùng Tây Bắc

Rễ cây nhó đông sấy khô có vị đắng, màu vàng, tính bình , không độc, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, kiện tỳ, hoạt huyết, tiêu viêm, tán ư, chữa viêm gan, vàng da, xơ gan. Đồng bào ở vùng xã Chiềng An, thị xã Sơn La còn dùng rễ hoặc thân già của cây nhó đông để chữa bệnh viêm đại tràng, và bệnh gan cho kết quả tốt.

Mặc dù bà con đồng bào vùng Sơn La, Lai Châu chưa lý giải được vì sao cây nhó đông lại có thể chữa bệnh gan. Tuy nhiên từ đời này qua đời khác vẫn sử dụng loại cây này như một kinh nghiệm dân gian quý báu khi gặp phải các bệnh về gan nguy hiểm.

Tìm ra bài thuốc chữa bệnh gan từ cây nhó đông

Tình hình mắc bệnh viêm gan virus B, C ở nước ta hiện nay vô cùng lớn. Khoảng 20% dân số đang bị viêm gan B, số người chết hàng năm là hơn 100 nghìn người. Trong khi đó 90% bệnh nhân viêm gan C lại có nguy cơ chuyển biến thành ung thư gan, vô cùng nguy hiểm.

Khi virus viêm gan B ở thể hoạt động, nó làm tổn thương tế bào gan, bắt buộc người bệnh phải điều trị tích cực điều trị nhằm kìm hãm sự phát triển của virus viêm gan. Tuy nhiên thuốc kháng virus hiện nay đa số là nhập khẩu, rất tốn kém khiến nhiều người bệnh phải mất rất nhiều chi phí mà bệnh không thuyên giảm nhiều.

Tại Việt Nam, chưa có một công bố khoa học nào về điều trị viêm gan virus B từ cây thuốc Việt Nam. Đã có nhiều nghiên cứu đánh giá tác dụng của cây nhó đông trong việc hỗ trợ bảo vệ tế bào gan và chữa viêm gan mạn tính do độc. Nhưng có công trình nào công bố về thành phần hoạt chất nào trong rễ cây nhó đông có tác dụng kháng HBV (virus viêm gan B).

Dựa trên tình hình thực tế này, lần đầu tiên tại Việt Nam, các nhà khoa học của Viện hóa học các hợp chất thiên nhiên thuộc Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu chiết xuất hoạt chất và bào chế thuốc điều trị viêm gan virus từ rễ cây Nhó Đông”. Mã số đề tài : KC.10.45/11-15). Đề tài nghiên cứu thuộc Chương trình Ngiên cứu Ứng dụng và phát triển công nghệ tiên tiến phục vụ bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cộng đồng Cấp quốc gia.

Chủ nhiệm đề tài là Thạc sĩ Trần Thu Hường, đồng tham gia là tập thể các Phó giáo sư. Tiến sĩ, Thạc sĩ của Viện hóa học các hợp chất thiên nhiên. Quá trình nghiên cứu có sự tham gia của Trường Đại học Chungnam Hàn Quốc. Những kết quả từ quá trình nghiên cứu đã mở ra một hướng mới trong điều trị viêm gan virus B, C và các bệnh suy giảm chức năng gan khác.

Đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước về chiết xuất hoạt chất cây nhó đông điều trị viêm gan virus đăng trên Tạp chí Y học Việt Nam Tháng 2/2016

Quá trình nghiên cứu đánh giá tác dụng ức chế sự nhân lên của virus viêm gan B (HBV) trong tế bào ung thư gan HepeB (tế bào ung thư gan của người nhiễm HBV) bằng các sản phẩm chiết xuất từ rễ cây nhó đông. Kết quả cho thấy các sản phẩm chiết xuất từ rễ cây nhó đông có tác dụng ức chế sự nhân lên của virus dao động từ 49,1 – 97,2 ở thời điểm 48h và 68,6 – 90,5 % ở thời điểm 72 giờ sau khi dùng thuốc.

Hiệu quả kháng virus viêm gan B của rễ cây nhó đông trong nghiên cứu này tương đương Lamivudine - một trong các loại thuốc có tác dụng kháng virus viêm gan B đã được kiểm chứng lâm sàng và đang được áp dụng điều trị cho bệnh nhân nhiễm virus viêm gan B. Việc phát hiện ra hoạt chất Mologosit chiết xuất từ cây nhó đông là một thành tựu lớn mang tính bước ngoặt cho việc điều trị bệnh viêm gan virus, nhất là viêm gan B tại Việt Nam.

Kết quả của công trình nghiên cứu khoa học này đã được đăng tải trên rất nhiều tạp chí khoa học, y học nổi tiếng như: Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Tạp chí Y dược học quân sự (Học viện Quân y Việt Nam) và một số trang báo Y học quốc tế khác.

Ứng dụng chiết xuất rễ cây nhó đông trong Gan Nhó Kỳ Nam

Ứng dụng và tiếp nối những thành tựu khoa học về nghiên cứu chiết xuất rễ cây nhó đông, Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương chiết xuất hoạt chất từ rễ cây nhó đông đã được kết hợp với chiết xuất của cây bí kỳ nam và tạo thành sản phẩm Gan Nhó Kỳ Nam.

Gan Nhó Kỳ Nam - Sản phẩm kết hợp chiết xuất của rễ cây nhó đông và cây bí kỳ nam 

Sản phẩm là một giải pháp mới cho bệnh nhân viêm gan virus (A, B, C), bệnh nhân xơ gan, men gan cao, gan nhiễm mỡ và suy giảm chức năng gan. Đây là sản phẩm đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam cho đến thời điểm hiện tại kết hợp 2 vị thuốc rễ cây nhó đông và cây bí kỳ nam. 

Sản phẩm Gan Nhó Kỳ Nam được phát triển và chuyển giao quy trình chiết xuất hoạt chất cao tinh khiết từ rễ cây nhó đông và cây bí kỳ nam của khoa nghiên cứu và phát triển Viện Kiểm Nghiệm Thuốc Trung Ương. Bệnh nhân có thể hoàn toàn yên tâm sử dụng. 

(Bài viết có trích dẫn từ báo Đời sống Pháp luật)